Kluczowym celem terapii wziewnej jest wporwadzenie do dróg oddechowwych leku. Leki natomiast należą do różnych grup terapeutycznych. Aby działać poprawnie muszą dotrzeć we właściwe miejsce.
Umiejętność dotarcia do i nie omijania obszarów typowych dla występowania receptorów jest istotą świadomej i skutecznej terapii.
Poznaj wybrane informacje z zakresu fizjologii oddychania w ujęciu praktycznym. Znane z diagnostyki spirometrycznej objętości i pojemności prześledź z perspektywy konsekwencji, jakie płyną z wykorzystania poszczególnych manewrów oddechowych dla racjonalnego poboru aerozolu.
Typ oddychania nie wymagający angażowania uwagi pacjenta. Wykorzystywana jest objętość oddechowa (TV). Jej wartość można wyliczyć korzystając z przybliżenia TV = masa ciała x K, gdzie K przyjmuje wartość między 7ml a 10ml.
Ten sposób oddychania jest typowy dla:
Typ oddychania wymagający zrozumienia i umiejętności wykonania polecenia "wykonaj maksymalny wydech". Ponieważ faza wydechu jest nieefektywna - dla celów terapii wziewnej do wykorzystania pozostaje następująca po wydechu faza ponownego nabierania powietrza do płuc.
W takim typie wdechu dysponujemy łącznie: objętością zapasową wydechową (ERV) oraz objętością oddechową (TV), czyli o 300% większą niż w przykładzie A.
Ten sposób oddychania jest:
Typ oddychania wymagający zrozumienia i umiejętności wykonania polecenia "wykonaj maksymalny wdech".
W takim typie wdechu dysponujemy łącznie: objętością oddechową (TV) oraz objętością zapasową wdechową, czyli o 700% większą niż w przykładzie A.
Ten sposób oddychania jest:
Typ oddychania wymagający zrozumienia i umiejętności wykonania polecenia "wykonaj maksymalny wdech a następnie maksymalny wydech".
Ponieważ faza wydechu jest nieefektywna - dla celów terapii wziewnej do wykorzystania pozostaje jedynie pierwsza część manewru. Kolejna faza (wydechowa), często utrwalona nawykowo przy badaniach spirometrycznych, nie ma zastosowania w terapii; co więcej - forsowny wydech nie sprzyja depozycji leku w drogach oddechowych.
W takim typie wdechu dysponujemy łącznie: objętością oddechową (TV) oraz objętością zapasową wdechową, czyli o 700% większą niż w przykładzie A i identyczną jak w przykładzie C.
Wysiłek i zaangażowanie pacjenta w poprawne wykonanie manewru wdechowego są zbędne z punktu widzenia poboru leku.
Typ oddychania wymagający zrozumienia i umiejętności wykonania polecenia "wykonaj maksymalny wydech a następnie maksymalny wdech".
Łączne wykorzystanie objętości oddechowej TV oraz objętości zapasowych ERV+IRV pozwala wykorzystać do celów terapeutycznych pojemność życiową płuc (VC), której wartość jest o 900% większa niż TV z przykładu A.
Ten sposób oddychania jest:
Mając na uwadze fakt, że leczenie inhalacyjne jest możliwe wyłącznie we wdechowej fazie cyklu oddechowego podczas terapii z wykorzystaniem TV dysponujemy:
Oddychanie tym sposobem jest niefizjologiczne, jednak częściowo zwiększa potencjalną objętość aerozolu wprowadzanego do dróg oddechowych. Wdech poprzedzony wydechem może okazać się przydatny gdy:
Ta technika oddychania może być przydatna dla niwelowania skutków błędnie (w odniesieniu do TV) dobranych, wysokoobjętościowych komór inhalacyjnych.
Świadomość roli i sposobu, w jaki realizowany jest pogłębiony wdech otwiera pole do dyskusji na tematy tyczące inhalatorów suchego proszku. Znając objętość wdechu oraz czas, jaki jest potrzebny do jego wykonania wkraczamy w świat przepływów wdechowych, wskaźników akceleracji wdechu oraz wielu innych fascynujących aspektów leczenia z wykorzystaniem DPI.
UWAGA: dla efektywnej terapii konieczne jest zatrzymanie w płucach (przez kilka sekund) wprowadzonego do nich aerozolu. Jeśli zaniechamy tej czynności (ściślej: chwili bezczynności) usuniemy znaczną część aerozolu w trakcie realizacji fazy wydechu.
Pod względem możliwości efektywnego poboru aerozolu przykład ten niczym nie różni się od stanu omawianego w przykładzie C.
Pewnym problemem dla osób często wykonujących badania spirometryczne z wykorzystaniem omawianej formy manewrów oddechowych może być powstrzymanie się od wykonywania forsownego wydechu. Tymczasem zatrzymanie aerozolu w płucach na kilka sekund umożliwia lepszą depozycję aerozolu.
Skoro poruszyliśmy tę kwestię: jak pamiętamy z działu o mechanizmach depozycji wraz z prędkością przepływu rosną straty inercyjne a wraz ze skracaniem czasu zatrzymania oddechu maleje sedymentacja i dyfuzja. Bezrefleksyjne podejście do kwestii strategii inhalacyjnych może generować sprzeczności i paradoksy (czytaj dalej).
Efektywność oddychania VC inicjowaną wydechem w terapii inhalacyjnej wydaje się problematyczna.
Dostosowując skalę do wartości realnych i zestawiając typy manewrów wdechowych można wyrobić sobie opinie co do konsekwencji wykorzystania kazdego z nich.
Podane udziały procentowe mogą służyć do wyliczania przybliżonych wartości objętości cząstkowych dla innych podana na rycinie objętość płuc.
Każda generacja oskrzeli może być reprezentowana przez walec o określonej długości h, średnicy d, promieniu r=d/2 oraz objętości V=πr2h.
Do wypełnienia tchawicy (0 generacja podziału dychotomicznego) potrzeba ok. 31 ml aerozolu.
Do wypełnienia 2 oskrzeli głównych (1 generacja podziału dychotomicznego) potrzeba kolejnych 11 ml aerozolu itd, itd.
By dotrzeć do 16 generacji oskrzeli i ją wypełnić potrzeba około 265 ml aerozolu. Objętość aerozolu rzędu 500ml, (czyli oddechowa TV), pozwala na dotarcie i wypełnienie 18-tej generacji oskrzeli. Objętości >750 ml dotrą do strefy wymiany gazowej.